آب انبار سنتی کیش؛ از ذخیره آب تا تبدیل شدن به جاذبه گردشگری

آب انبار سنتی کیش؛ از ذخیره آب تا تبدیل شدن به جاذبه گردشگری

آب‌ انبار سنتی کیش

آب انبار سنتی کیش یکی از بناهای تاریخی این جزیره زیبا است که نشان ‌دهنده مهارت ‌های مهندسی و معماری ایرانیان در گذشته است. این آب انبار که به منظور ذخیره آب باران ساخته شده، به عنوان نمادی از زندگی مردم جزیره در شرایط سخت آب و هوایی و کمبود منابع آبی شناخته می ‌شود. بازدید از این مکان تاریخی، فرصتی مناسب برای تجربه حس نوستالژیک دوران گذشته است. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعاتی درباره این آب انبار به دست آوریم.

آنچه در این مطلب خواهید خواند:

معرفی آب انبار سنتی کیش

تاریخچه ساخت آب انبار سنتی در کیش

ویژگی های معماری و طراحی آب انبار سنتی کیش

ساعات بازدید از آب انبار سنتی کیش چگونه است و آیا باید بلیط تهیه کرد؟

معرفی آب انبار سنتی کیش

آب ‌انبار سنتی کیش که به نام های آب انبار دوقلو و آب انبار پنج بادگیر نیز معروف است، یکی از بناهای تاریخی و معماری منحصر به ‌فردی محسوب می شود که در بخش شمالی کیش، در نزدیکی شهر باستانی حریره و مجموعه درخت سبز قرار دارد. این سازه با پنج بادگیر بلند و گنبدهای زیبای خود، یادآور معماری سنتی مناطق گرم و خشک ایران است و به ‌عنوان یکی از جاذبه‌ های گردشگری جزیره شناخته می ‌شود.

 بادگیرهای این بنا نقش مهمی در تهویه و خنک ‌سازی آب داخل مخزن داشتند، به‌ گونه ‌ای که جریان هوا از طریق این بادگیرها وارد آب ‌انبار شده و باعث کاهش دمای آب می ‌شد. امروزه، با وجود سیستم‌ های مدرن تأمین آب، این آب ‌انبار دیگر کاربرد عملی ندارد، اما همچنان به ‌عنوان یک اثر تاریخی مورد توجه گردشگران قرار گرفته است.

نورپردازی شبانه این بنا جلوه ‌ای خاص به آن بخشیده و بازدید کنندگان می ‌توانند در ساعات مختلف روز از آن دیدن کنند و با تاریخچه و معماری سنتی ایران آشنا شوند. موقعیت مکانی مناسب این بنا در نزدیکی سایر جاذبه‌ های کیش همچون شهر باستانی حریره، قلعه جنی، خانه بومیان، مرکز خرید دامون، هوم سنتر پادنا، امکان بازدید هم‌ زمان از چندین مکان دیدنی را فراهم می ‌کند.

از سوی دیگر، اجاره اقامتگاه سنتی کیش به گردشگران این امکان را می‌ دهد که در نزدیکی سواحل زیبا و امکانات تفریحی جزیره اقامت داشته باشند. دامون ساحلی با ارائه آپارتمان‌ های مدرن و راحت، فضایی دلپذیر برای استراحت و آرامش مهیا کرده است.

معماری کهن جزیره

تاریخچه ساخت آب انبار سنتی در کیش

این آب ‌انبار در سال ۱۳۷۲ خورشیدی بر روی بقایای یک آب ‌انبار قدیمی ‌تر ساخته شد و هدف از احداث آن، بازسازی و نمایش معماری سنتی ایرانی در جزیره ‌ای با اقلیم گرم و مرطوب بود. در گذشته، این آب انبار دوقلو برای جمع آوری و ذخیره آب های سطحی در اطراف شهر حریره مورد استفاده قرار می گرفت، اما امروزه به دلیل تغییرات ساختاری و مسدود شدن مسیر آب های سطحی، کارایی سابق خود را از دست داده است.

ذخیره آب در دل تاریخ

ویژگی های معماری و طراحی آب انبار سنتی کیش

معماری آب انبار سنتی کیش شباهت زیادی به بادگیرهای یزد دارد و شامل حوض های بزرگ زیرزمینی برای جمع آوری آب در فصول بارندگی، دیوارهای ضخیم برای جلوگیری از تبخیر آب و جریان هوای طبیعی برای حفظ رطوبت و خنکی داخل بنا است. این ویژگی ها باعث می شد آب برای مدت طولانی خنک و قابل استفاده باقی بماند.

در حقیقت، آب ‌انبار سنتی پنج بادگیر، نمادی از مهندسی هوشمندانه معماری ایرانی در اقلیم گرم و خشک است. این سازه با الهام از معماری جنوب ایران، تلفیقی از زیبایی، عملکرد و خلاقیت را به نمایش می‌ گذارد.

طراحی بیرونی

ساختار بیرونی آب ‌انبار به گونه ‌ای طراحی شده که با محیط پیرامون خود هماهنگ باشد. دو گنبد بزرگ بر فراز سازه قرار گرفته ‌اند که علاوه بر زیبایی بصری، نقش مهمی در حفظ خنکی داخل بنا دارند. پنج بادگیر بلند که به سبک سنتی ساخته شده ‌اند، نه ‌تنها در تهویه هوا مؤثرند، بلکه شکوه معماری بومی را به رخ می‌ کشند. مصالح به‌ کار رفته در دیوارها از سنگ و ملات گچ است که به مقابله با گرمای شدید جزیره کمک می ‌کند و مانع از تبخیر سریع آب می ‌شود.

طراحی داخلی

فضای داخلی آب ‌انبار، با بهره‌ گیری از دانش معماری سنتی، به گونه ‌ای ساخته شده که حتی در روزهای گرم جزیره، دمای مطلوبی حفظ شود. مخزن آب در سطح پایین ‌تر قرار دارد و ضخامت دیوارهای سنگی، مانع از نفوذ گرما به داخل می ‌شود.

بادگیرها با هدایت جریان هوای تازه، فضای درونی را تهویه کرده و رطوبت را در حد متعادل نگه می ‌دارند. همچنین، طراحی گنبدها به شکلی است که نور طبیعی را با لطافت به داخل هدایت کند، بدون آنکه حرارت زیادی ایجاد شود. چنانچه مشتاق رزرو آپارتمان ارزان در کیش هستید حتما به سایت ما مراجعه کنید.

شاهکار مهندسی بومی

ساعات بازدید از آب انبار سنتی کیش چگونه است و آیا باید بلیط تهیه کرد؟

این مکان همه‌ روزه از ساعت ۹ صبح تا ۱۰ شب پذیرای بازدید کنندگان است و نکته جالب اینجاست که ورود به آن کاملاً رایگان است و نیاز به تهیه بلیط نیست. پیشنهاد می ‌شود ساعات عصر و شب را برای بازدید انتخاب کنید. نورپردازی ‌های ظریف و سایه‌ های بادگیرها در شب، جلوه ‌ای خاص به این بنا می ‌بخشند و حس سفر در زمان را تقویت می‌ کنند.

با ورود به آب ‌انبار، خنکی دلپذیر فضای داخلی را احساس خواهید کرد، گویی که دیوارهای سنگی و بادگیرهای هوشمندانه هنوز هم وظیفه خود را در برابر گرمای جزیره به‌ خوبی انجام می‌ دهند. با اجاره ویلا لب ساحل کیش می توانید اقامت خوبی داشته باشید.

سخن پایانی

آب‌ انبار سنتی کیش نه ‌تنها یک اثر معماری، بلکه بازتابی از شیوه ‌های سنتی تأمین آب در دوران گذشته است. در روزگاری که فناوری ‌های پیشرفته وجود نداشتند، این بناها با مهارت مهندسان ایرانی، به یکی از مؤثرترین روش ‌های نگهداری آب بدل می ‌شدند.

امروز این مکان، گرچه کاربری گذشته خود را ندارد، اما همچنان یادگاری از دانش بومی، هوشمندی انسان در تعامل با طبیعت، و هنر معماری محسوب می ‌شود. اگر روزی در کیش بودید، تجربه‌ لمس خنکی و زیبایی این بنا را از دست ندهید.

سوالات متداول

1. آب ‌انبار سنتی کیش چه تفاوتی با آب ‌انبارهای دیگر شهرهای ایران دارد؟ 

این آب ‌انبار به دلیل اقلیم گرم و مرطوب جزیره، علاوه بر ذخیره آب، دارای بادگیرهایی برای تهویه و خنک ‌سازی آب است که آن را از نمونه‌ های کویری متمایز می ‌کند.

2. چرا آب ‌انبار کیش به نام "آب ‌انبار پنج بادگیر" شناخته می ‌شود؟ 

این آب ‌انبار دارای پنج بادگیر است که نقش مهمی در تهویه و خنک نگه داشتن آب داخل مخزن ایفا می ‌کنند.

3. چگونه بادگیرهای آب ‌انبار باعث خنک شدن آب می ‌شوند؟ 

بادگیرها جریان هوا را به داخل هدایت کرده و با ایجاد گردش هوا، دمای آب را کاهش می ‌دهند، مشابه عملکرد بادگیرهای خانه‌ های سنتی یزد.

4. چرا در گذشته مردم کیش به آب ‌انبارها نیاز داشتند؟

  در زمان قدیم به دلیل کمبود منابع آب شیرین در جزیره، آب ‌انبارها نقش حیاتی در ذخیره و تأمین آب آشامیدنی داشتند.