جاذبه ای در تهران به نام: سنگ نگاره فتحعلی شاه

معرفی سنگ نگاره فتحعلی شاه:

شهر ری با وجود آثار باستانی و تاریخی، دارای طرفداران زیادی است. سنگ نگاره فتحعلی شاه، یکی از کتیبه های فتحعلی شاه است که به دستور خود او در شهر ری ساخته شده است. این کتیبه در ابعاد ۶*۷ متر بیش از ۱۸۰ سال قدمت دارد. این سنگ نگاره یکی از ۳ سنگ نگاره معروف قاجاری است که صحنه های شکار فتحعلی شاه و عباس میرزا را نمایان میکند. نمونه دیگر این کتیبه در تونل وانای جاده هراز قرار گرفته است. 

سنگ نگاره فتحعلی شاه  در چشمه  آب روان شهر ری احداث شده است ( این چشمه از کوه دماوند سرچشمه میگیرد)، به همین خاطر به نام نقش برجسته چشمه علی نیز شناخته می شود. همچنین در تاریخ ۹ فروردین ۱۳۷۸ به عنوان یک اثر ملی با شماره ۲۲۸۴ به ثبت رسیده است. این اثر تاریخی از نظر هنری برای گردشگران بسیار مهم است، در نتیجه شهر ری از اهمیت بالایی میان بازدیدکنندگان برخوردار می باشد. شهر ری جزو مکان هایی است که شما علاوه بر بازدید از این آثار تاریخی، می توانید در کنار خانواده به تفریح و گشت و گذار نیز بپردازید. 

سنگ نگاره فتحعلی شاه  کجاست؟

شهر ری  یکی از شهرهای قدیمی در استان تهران است که سنگ نگاره فتحعلی شاه جزو آثار باستانی مهم این شهر محسوب می شود. این شهر جاذبه های تاریخی و تفریحی را در کنار هم و در دل خود جای داده است. این کتیبه در شمال شهر ری، منطقه چشم علی و کنار پارک خودنمایی میکند. راه دسترسی به این مکان از طریق مترو، بی آر تی و ماشین شخصی امکان پذیر است. از طریق مترو باید از ایستگاه مترو شهر ری و جوانمرد قصاب استفاده کنید. این دو ایستگاه نزدیکترین ایستگاه مترو به این جاذبه می باشند. فاصله آن حدود ۴ تا ۶ کیلومتر است. جهت استفاده از اتوبوس نیز باید از پایانه ایستگاه جوانمرد قصاب استفاده کنید که حدود ۴ کیلومتر با سنگ نگاره فتحعلی شاه فاصله دارد.

سنگ نگاره فتحعلی شاه

تاریخچه:

داستان سنگ نگاره فتحعلی شاه به زمانی باز میگردد که ایشان به شیراز سفر کردند و با آثار سنگ نگاره و کنده کاری این شهر آشنا شدند. فتحعلی شاه با دیدن تخت جمشید و آثار دیگر؛ به این جاذبه ها علاقمند شد. ایشان بعد از جنگ بین ایران و روس، یعنی در سال ۱۲۱۰ شمسی جانشین بنیانگذار قاجاریه شد. بر همین اساس برای اثبات مقام و منصب خود تصمیم گرفت روی کوه نقش برجسته ای حکاکی کند. از آن جا که به آثار ایران باستان علاقه داشت، از آن الگو برداری کرد.

 او دستور داد سنگ نگاره هایی از او و پسران و یارانش روی سنگ حکاکی شود. ایشان زمانی که حاکم شدند هفت نقش برجسته از خود بر جای گذاشتند و همچنین برای ایجاد این سنگ نگاره ها، حجار باشی، معمار باشی و نقاش باشی را فراخوانند و وظیفه  صاف کردن کوه و درِآوردن نقش مورد نظر را بر عهده آنان گذاشتند. با اینکه این نقش بر جسته طی سال های متمادی شاهد تغییرات بوده، اما هنوز نشانه ای از اقتدار قاجار و ثبات حکومت آنان است.

معماری:

معماری سنگ نگاره فتحعلی شاه، مطابق با سلیقه خود او بوده است. در این سنگ نگاره، فتحعلی شاه روی تخت در مرکز تصویر و ۱۶ تن از پسرانش در اطراف او قرار گرفته‌اند. این تصویر نشانگر قدرت شاهنشاهی قاجار می‌باشد. محصور شدن ایشان بین پسرانشان به منزله  تداوم قلمرو، سیاست و مردانگی او بوده است. افراد مهم نیز در این نقش برجسته حضور دارند که عبارتند از: نواب محمد تقی میرزا، نواب حسینعلی میرزا، نواب اشرف والا ( خسرو)، نواب اشرف والا نایب السلطنه، نواب والا محمد ولی میرزا ( والی خراسان)، نواب محمد ظهیر میرزا، نواب اشرف والا بهمن میرزا، نواب شیخ علی میرزا، نواب حسنعلی میرزا ( والی تهران)، نواب حیدر قلی میرزا و نواب موچول میرزا. همچنین در کنار این موارد روی این اثر، نشان فرمانروایی فتحعلی شاه قاجار به عنوان نقش برجسته ( که شامل یک سایبان و یک باز شکاری است )، به چشم می‌خورد.

تخریب سنگ نگاره فتحعلی شاه

بهترین زمان بازدید از سنگ نگاره فتحعلی شاه:

برای بازدید از نقش برجسته  سنگ نگاره فتحعلی شاه، در هر زمان که بخواهید میتوانید برنامه ریزی کنید و به بازدید از این جاذبه بپردازید. شهر ری در اکثر فصل ها با دارا بودن آثار تاریخی فراوان؛ میزبان مهمانان و گردشگران زیادی است. اگر بخواهیم بهترین زمان برای بازدید از هر مکانی را شرح دهیم، فصل بهار بهترین زمان است. زیرا با وجود شکوفه های درختان؛  طبیعت سرسبز تر و زیباتر می شود و هوایی خنک و مطبوع را می توان استشمام کرد.

زمان بازدید و بلیط سنگ نگاره فتحعلی شاه:

آثار هنری مثل سنگ نگاره فتحعلی شاه نیاز به زمان خاصی برای بازدید ندارند. بازدیدکنندگان میتوانند در هر ساعتی از شبانه روز که بخواهند به دیدار از این جاذبه بروند. همچنین هزینه ای برای بازدید، از افراد گرفته نمیشود. متاسفانه امروزه این سنگ نگاره دچار تخریب زیادی شده است. به همین دلیل هنگام بازدید، به نکات مراقبتی از اثر دقت فرمایید.

گردشگران غیر تهرانی و بازدید از سنگ نگاره فتحعلی شاه:

افراد علاوه بر بازدید از مکان های گردشگری در مرکز شهر تهران، میتوانند در جنوب تهران نیز از جاذبه های تاریخی مثل: سنگ نگاره فتحعلی شاه، دیدن نمایند. باید توجه کرد که برای بازدید از این مکان های جذاب و دیدنی نیاز به روزهای متوالی است. اجاره ویلای استخر دار در حومه تهران یا اجاره ویلا استخر دار نزدیک تهران، برای اقامت یک روزه مناسب هستند. اما اگر قصد بازدید از چند مکان را دارید؛ ویلا اجاره ای استخردار اطراف تهران، گزینه مناسب تر و کم هزینه ای محسوب می شود.

تصویر اصلی سنگ نگاره فتحعلی شاه

سوالات متداول:

１. سنگ نگاره فتحعلی شاه کجاست؟ این سنگ نگاره در جنوب پایتخت و شهر ری واقع شده است.

２.  قدمت این اثر تاریخی به چه زمانی باز می گردد؟ قدمت این اثر به زمان حکومت قاجار، ۱۸۰ سال پیش باز می گردد.

３.  آیا امکان بازدید از سنگ نگاره فتحعلی شاه وجود دارد؟ بله. بازدید از این جاذبه برای عموم کاملا آزاد و رایگان است.

４.  نقش های روی سنگ نگاره چه کسانی هستند؟ فتحعلی شاه در مرکز سنگ نگاره و ۱۶ پسر ایشان در اطراف او گرد آمده اند.

５. آیا این سنگ نگاره در فهرست آثار ملی ثبت شده است؟ بله. در تاریخ ۹ فروردین ۱۳۷۸ این اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.