سیاحتی به سوی کوه و مقبره بی بی شهربانو

معرفی کوه و مقبره بی بی شهربانو:

کوه و مقبره بی بی شهربانو، نام آرامگاهی در شهر ری تهران است. این مکان در دل کوه و کنار چشمه ای روان قرار دارد. همین امر باعث شده محلی برای تفریح افراد بومی شناخته شود. بی بی شهربانو نام همسر امام سوم شیعیان، امام حسین علیه السلام است. بر اساس روایات، بعد از واقعه کربلا همسر امام حسین به سوی شهر ری فرار می کند، در این مسیر به کوهی می رسد. بی بی شهربانو ناخودآگاه نام کوه را که صدا میزند کوه گشوده می شود و او وارد کوه شده و سپس کوه بسته می شود. 

این آرامگاه آثاری را در دل خود جای داده است. مثل: صندوقی که روی قبر این بقعه قرار گرفته و بر آن احادیث پیامبر اسلام( ص) و نام سازندگان و تاریخ ۸۸۸ هجری قمری نوشته شده است. همچنین یک منبت زیبا از دوره شاه طهماسب در آنجا قرار دارد. جالب است بدانید محمد باقر بهبودی روایت گشوده شدن کوه را داستان تخیلی بیان کرده و این مکان را متعلق به دختر کدخدای آن منطقه دانسته است. محققان طی تحقیقات فراوان دریافته اند که معماری سنگی این آرامگاه مربوط به دوران بسیار دور می باشد. این مکان دارای امکانات رفاهی مثل: سرویس بهداشتی، سکو جهت استراحت، فروشگاه و پارکینگ است.

کوه و مقبره بی بی شهربانو کجاست؟

در جنوب پایتخت، شهر ری، جاده امین آباد، کوه و مقبره بی بی شهربانو واقع شده است. برای دسترسی به این آرامگاه چاره ای جز استفاده از ماشین شخصی یا تاکسی آنلاین ندارید. با استفاده از خودروی شخصی باید وارد شهرری شوید و از بزرگراه تهران _ ورامین به سمت امین آباد بروید. بعد از آن باید وارد جاده بی بی شهربانو شوید و تا انتهای مسیر به رانندگی خود ادامه دهید سپس به مقصد خواهید رسید.  

مسیر کوه و مقبره بی بی شهربانو

تاریخچه:

همانطور که گفتیم روایات زیادی در رابطه با کوه و مقبره بی بی شهربانو وجود دارد. عده ای به جهت اینکه بی بی شهربانو مادر امام سجاد علیه السلام است به زیارت این آرامگاه میروند. عده ای هم مثل نویسنده و محقق معروف؛ مری بویس نظر دیگری دارند. ایشان طبق معماری سنگی این مکان و شباهت آن با نیایشگاه آناهید، اعتقاد دارند این مکان مختص ایزدبانو آناهید بوده است. به همین دلیل هر ساله زرتشتیان در این مقبره جمع می شوند و به دعا و نیایش می پردازند. قرارگیری چشمه آب در کنار این زیارتگاه نیز نشانه ای است که آناهید بانوی این شهر بوده است( شهربانو). 

هر کدام از بخش های این بنا به دوره های تاریخی مختلف تعلق دارند. ساختمان اصلی کوه و مقبره بی بی شهربانو در دوره ساسانیان ساخته شده است. قسمت جنوب شرق این زیارتگاه از عهد آل بویه، حرم و دیوار های داخلی مربوط به عهد ساسانی، دیوار های خارجی و بنای سنگی نیز مربوط به عهد سلجوقیان می باشند.

معماری:

کوه و مقبره بی بی شهربانو مجموعه ای سنگی است. محوطه آن با طول ۳۳ متر و عرض ۲۲ متر، به شکل مستطیل است. این مجموعه به دوره سلجوقیان و آل بویه بازمیگردد. بنای اصلی این زیارتگاه از سنگ و گچ و طاق های آن از آجر تشکیل شده است. در قسمت جنوب این آرامگاه چند بنا با ظاهر گنبدی شکل وجود دارد. قسمت اصلی این بنا در زمان های مختلف با ساخت راهرو، اتاق ها، دیوار و رواق ها، به دو بخش تقسیم شده است. ورودی این حرم کوچک و به سوی مشرق است و سردر قرار گرفته روی آن، بازمانده دوره صفویه می باشد. همچنین گنبد کاشی کاری شده، گچبری ها و تزیینات این بنا، حاصل دوره قاجار است. 

گنبد مقبره بی بی شهربانو.

دهلیزی که در جنوب این بنا قرار گرفته؛ در گذشته ایوان بوده و بخشی از حیاط بقعه به شمار می رفته است. در جنوب همین دهلیز یک نمای سنگی وجود دارد که مربوط به قرن چهارم می باشد. در شمال حرم مسجدی قرار گرفته که در ضلع شمالی آن صحن بزرگتر بقعه قرار دارد. کارشناسان دریافته اند که این مسجد مربوط به عهد قاجار است. همچنین در پایین آرامگاه، غار بزرگی وجود دارد که مردم در آن نذر و نیاز میکنند و شمع روشن می نمایند. برای مسافرانی که از این بنا بازدید میکنند نیز اتاقی جهت استراحت در قسمت شمالی صحن مهیا گردیده است.

بهترین زمان بازدید از کوه و مقبره بی بی شهربانو:

برای بازدید از کوه و مقبره بی بی شهربانو، هر زمان که بخواهید می توانید اقدام کنید. این زیارتگاه نیز مانند بقیه زیارتگاه ها در مناسبت های خاص و اعیاد شلوغ می باشد. مردم بیشتر برای ادای نذر خود، در زمان های خاص به این مکان مراجعه میکنند.

ساعت بازدید و بلیط کوه و مقبره بی بی شهربانو:

کوه و مقبره بی بی شهربانو چون در ارتفاع بالاتری از جاده قرار دارد، بازدید از آن برای افراد ناتوان و سالمند می تواند سخت باشد، چون قسمتی از آن پله دارد. وجود سکو، اتاق برای اقامت، فروشگاه، سرویس بهداشتی و مسجد برای بازدیدکنندگان از مزیت های این مکان محسوب میشود. همچنین پارکینگ اختصاصی برای ورود ماشین در نظر گرفته شده است که برای ورود به آن باید هزینه ای بپردازید. اما بازدید از این جاذبه گردشگری و زیارتی رایگان است.

گردشگران غیر تهرانی و بازدید از کوه و مقبره بی بی شهربانو:

گردشگرانی که به تهران می آیند؛ میتوانند از جاذبه های جنوب تهران که یک مورد از آنها کوه و مقبره بی بی شهربانو است؛ دیدن کنند. افراد زیادی هستند که اجاره ویلا با استخر اطراف تهران را برای اقامت پیشنهاد میکنند. اما برای افرادی که قصد دارند چند روزی را برای بازدید از اماکن تفریحی جنوب تهران سپری کنند، اجاره ویلا با استخر در تهران جنوب، یا اجاره ویلا با استخر در تهران جنوبی، گزینه بهتری است.

ضریح مقبره بی بی شهربانو

سوالات متداول:

１.  جاذبه گردشگری کوه و مقبره بی بی شهربانو کجاست؟ این جاذبه زیارتی-تفریحی در شهر ری تهران، جاده امین آباد قرار گرفته است.

２. آیا برای بازدید از آرامگاه بی بی شهربانو باید هزینه ای پرداخت شود؟ خیر برای بازدید از این مجموعه هزینه ای دریافت نمی شود. فقط برای ورودی پارکینگ باید هزینه ای بپردازید.

３.   قدمت این آرامگاه به چه زمانی باز میگردد؟ قدمت این زیارتگاه به زمان ساسانیان و باستان باز میگردد.