برجی زیبا در تهران به نام برج شیخ شبلی

معرفی برج شیخ شبلی:

از نمونه های بارز معماری و هنر اسلامی در ایران می توان به برج شیخ شبلی اشاره کرد. این برج، بجا مانده از قرون ۴ و ۵ هجری قمری و از دوران سلجوقیان می باشد. دماوند به عنوان یکی از شهرهای تاریخی ایران، آثار تاریخی  زیادی در دل خود جای داده است. یکی از این آثار نیز برج شیخ شبلی نام دارد. این برج در تاریخ ۲۹ خرداد ۵۱  با شماره ۹۲۰ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. نام این برج برگرفته از نام شخصی به اسم شیخ ابوبکر دلف بن جحدر شبلی است.  این بنا از با ارزش ترین و زیباترین بناهای شهر دماوند محسوب می شود. فضا سازی که اداره میراث فرهنگی شهر دماوند برای این مجموعه در نظر گرفته است؛ شامل: پارکینگ، نگهبانی، سرویس بهداشتی و نمازخانه می شود. برای آشنایی بیشتر با این برج همراه ما باشید:

برج شیخ شبلی کجاست؟

در شهرستان دماوند استان تهران، جاذبه های تاریخی بسیاری چون برج شیخ شبلی، برای بازدید عموم در نظر گرفته شده اند. این برج در میدان امام خمینی شهر دماوند، بلوار امام حسین و خیابان امام حسین قرار دارد. دو محله قدیمی این شهر به نام های قاضی و فرامه، این برج را در دل خود جای داده اند. این برج روی تپله ای در میان باغ هایی قرار گرفته است. از شمال به رودخانه تار، از جنوب به قبرستان دوره اسلامی، از شرق به یک دره و از غرب به باغات محدود می شود. برای دسترسی به این مکان جذاب تاریخی باید مسافتی ۲ ساعته از تهران تا دماوند را طی کنید. از طریق آزادراه تهران -پردیس باید وارد جاده فیروز کوه شوید و از آنجا خود را به دماوند برسانید .

برج شیخ شبلی

تاریخچه:

ابوبکر دلف بن جحدر شبلی، که برج شیخ شبلی، مختص همین عزیز در دماوند ساخته شده؛ در تاریخ  ۲۴۷ هجری قمری در شهر سامرا متولد شده است. شیخ شبلی به دلیل جایگاه پدر و دایی اش، به مقام بالایی در درگاه خلفای عباسی دست پیدا کرد. او توانست حاکم دماوند شود. در زمان حاکمیت خود، با ایجاد شرایط مناسب برای زندگی در دماوند از جهت عدالت، امنیت و رفاه، توانست جایگاه بالایی میان مردم این شهر کسب کند. ایشان در سال ۹۴۶ هجری قمری در بغداد دار فانی را وداع گفتند و در گورستان معروف عراق، بنام مقبره خیزران به خاک سپرده شدند. 

مردم دماوند نیز به محض شنیدن خبر درگذشت او به عزاداری پرداختند و بعد از گذشت مدت زمانی به منزله  تقدیر و تشکر از او، این بنای تاریخی را بنا نهادند. عطار نیشابوری جمله  وصف نشدنی را برای ایشان به جا گذاشته اند: " آنچه او کشید در عبارت نگنجد. از اول تا آخر مردانه بود و هرگز فتوری و ضعفی بر حال او راه نیافت، و از شدت لهب و شوق او به هیچ آرام نگرفت".

معماری:

معماری برج شیخ شبلی، از جهت شکوه و زیبایی، بسیار قابل تامل است. از شاخص ترین جلوه های معماری این بنا، پیچیدگی و ظرافت آن است، با اینکه از دور کاملا ساده بنظر می رسد. این بنا طی چند قرن دستخوش تغییرات بسیار بوده است. سبک معماری این برج ، سبک رازی (یکی از سبک های معماری در دوره های اسلامی) است. 

در ابتدا بنای برج شیخ شبلی به صورت استوانه ای ساده بوده ولی بعدها به شکل هشت ضلعی درآمده است. دیواره اصلی برج نیز از دو لایه تشکیل شده که لایه زیرین قدیمی تر است. قطر برج به ۵ متر می رسد. داخل دیواره این برج نیز مانند مکان های قدیمی دیگر، از سوراخ هایی تشکیل شده است که مانند تهویه کار می کنند و هوای بیرون را در داخل برج به گردش در می آورند. آجرهای دیواره این برج تا زیر سقف ادامه پیدا کرده و تا ارتفاع ۴ متر و نیم به کار برده شده اند. همچنین در بند بین آجرها از گچ استفاده شده است. 

دورنمایی از برج شیخ شبلی

نکته  جالب و منحصر به فرد این برج سقف گنبدی و گرد آن از درون برج است؛ در صورتی که از بیرون به صورت هشت ضلعی دیده میشود. بخش بیرونی برج چشم نوازترین قسمت برج است. این بخش از آجرکاری برجسته و زیبا روی دیوار، ستون های نیم دایره ای و اسپرهای فراوان تشکیل شده است.

بهترین زمان بازدید از برج شیخ جبلی:

 برج شیخ جبلی مانند دیگر مکان های گردشگری شهر دماوند، در فصل سرد سال یعنی زمستان به دلیل هوای سرد و بارش برف و باران، میزبان بازدیدکنندگان زیادی نیست. این برج به دلیل قرار گیری روی تپله و نزدیکی به باغات و رودخانه از هوای خنک و مطبوعی برخوردار است، بنابراین بهترین زمان بازدید از آن فصل بهار و تابستان می باشد. چرا که دیدن مناظر زیبا و استفاده از میوه های باغات دماوند در فصل تابستان بسیار لذت بخش است.

ساعت بازدید و بلیط برج شیخ شبلی:

جهت بازدید از معماری و تفکر در طراحی زیبای برج شیخ شبلی، ساعت خاصی در نظر گرفته نشده است. اما مسلم است در طول روز بهتر می توان از اماکن تاریخی دیدن کرد. همچنین اداره میراث فرهنگی هیچ هزینه  خاصی برای ورود به این برج در نظر نگرفته است و بازدید از این برج کاملا رایگان می باشد.

گردشگران غیر تهرانی و بازدید از برج شیخ شبلی:

شهر دماوند به سبب قرار گیری در نزدیک تهران و دارا بودن جاذبه های گردشگری زیاد مثل: برج شیخ شبلی هر ساله میزبان تعداد زیادی مسافر از شهرهای گوناگون است. گردشگران برای بازدید از این مکان دیدنی باید به دنبال ویلا استخردار اطراف تهران ارزان باشند. چون اجاره روزانه ویلا با استخر اطراف تهران برای آنها به صرفه تر است. دماوند علاوه بر این برج از جاذبه هایی چون: کوه شاه نشین، آبشار آیینه رود، حمام تاریخی محله درویش، چشمه تیزآب و غیره برخوردار می باشد و اجاره روزانه ویلا استخردار اطراف تهران به بازدید کنندگان در استفاده از این جاذبه ها با خیال آسوده، کمک شایانی میکند.

نمای آجری و زیبای برج شیخ شبلی

سوالات متداول :

１.  نامگذاری برج شیخ شبلی به چه دلیل است؟ این برج برای یادبود حاکم قدیم شهر دماوند به نام: شیخ ابوبکر دلف بن جحدر شبلی، که ارزش زیادی برای مردم این شهر داشته؛ ساخته شده است.

２. آیا برای بازدید از این برج تاریخی دماوند نیاز به هزینه است؟ خیر. تماشای معماری این برج از نزدیک هیچ هزینه ای در بر ندارد.