مراسم چله شو چیست؟

معرفی مراسم چله شو :

یکی از مراسم های بسیار باشکوه در استان مازندران مراسم چله شو می باشد. این مراسم از دیرباز در این استان رواج داشته است. در اصل این مراسم همان جشن شب یلدا است. این مراسم در آخرین روز پاییز که به بلندترین شب سال معروف است، برگزار می شود. یلدا به معنی تولد می باشد. مقصود از تولد، میلاد خورشید است. این واژه در زبان رومی (ناتالیس آنایکتوس)، یعنی روز مهر شکست ناپذیر گفته می شود. در ادامه انجام این مراسم در مازندران، زنان در روز آخر پاییز شروع به نظافت خانه می کنند و برای انجام مقدمات برپایی مراسم آماده می شوند. آنان در این شب باید برنج بپزند. زنان معتقدند باید در این شب شادی و نشاط آور، غذای خوبی پخته شود. در پی این مراسم تمامی اهل خانه در کنار بزرگان جمع می شوند و تنقلات، آجیل، میوه و شیرینی میل می کنند. 

آجیل مراسم چله شو شامل: گردو، توت خشک، تخم هندوانه، تخم کدو، بادام، پسته، فندق، انجیر، نخودچی، کشمش و گندم برشته می شود. در زمان قدیم مردم با ترکیب برف و شکر بستنی درست کرده و میل می کردند. کودکان در این شب بسیار خوشحال هستند. اهالی مازندران در این شب طولانی و سرد، حلوا، کیک و شیرینی می پزند. یکی دیگر از رسم های اهالی مازندران در شب چله، آوردن یک بره سفید به داخل خانه است. آنان معتقدند این کار شگون دارد. زنان بر سر سفره شب چله شاخه گل یا سبزه ای قرار می دهند. اهالی مازندران این شب سرد و سوزناک را در خانه و کنار بخاری هیزمی یا کرسی به همراه بزرگان یا خویشاوندان و همسایه ها به صبح می رسانند.

چله شو در مازندران

مراسم چله شو در کجا برگزار می شود؟

اهالی مازندران مراسم چله شو را در خانه های خویش به همراه خویشاوندان و بزرگان برگزار می کنند. این مراسم به دلیل قرار داشتن در فصل سرما و برپایی آن در سردترین شب و طولانی ترین شب سال، در منزل برگزار می شود.  

تاریخچه:

ایرانیان به ویژه مازندرانی ها، مراسم چله شو را از دیرباز جشن می گرفتند. این مراسم مربوط به چند هزار سال قبل می باشد. به همین دلیل قدمت زیادی دارد. اطلاعات درستی درباره قدمت دقیق این شب وجود ندارد. بسیاری از تاریخ شناسان و باستان شناسان این مراسم را متعلق به هفت هزار سال پیش می دانند. البته آثار کشف شده مانند: ظروف سفالی حکاکی شده با نقش هایی از حیوان های هر ماه، نشان دهنده آیین شب یلدا هستند. برخی نیز زمان دقیق شب یلدا را به 500 سال پیش از میلاد نسبت می دهند. زمان دقیق به رسمیت شناختن این شب در تقویم رسمی ایرانیان، مربوط به داریوش یکم است. این تقویم شامل گاهشماری مصری و بابلی می باشد.

 مراسم چله شو در آخرین شب پاییز برگزار می شود. چون در گذشته اهالی مازندران مشغول به کشاورزی بودند و این شغل نقش اصلی در زندگی ان ها داشته؛ تفاوت بین فصل ها و روز های کوتاه و بلند برایشان بسیار مهم بوده است. آن ها متوجه می شدند که برخی از روز ها و فصل ها بسیار طولانی هستند. در دوران باستان مردمان آریایی و هندی، متوجه شدند که کوتاه ترین روز متعلق به آخرین روز پاییز و شب اول زمستان می باشد. بعد از آن، روز های زمستان بلند و شب های آن کوتاه می شود. در مازندران به آن روز، تولد خورشید می گویند. آنان معتقدند که در چنین شبی، روشنایی بر تیره گی چیره می شود.

شب نشینی اعضای خانواده در چله شو

آداب و رسوم:

اهالی مازندران شب یلدا را چله شو می نامند. از نظر آنان این شب پر از خیر و برکت و شادی است. زنان مازندرانی برای این شب، در تهیه و تدارک غذا و تنقلات می باشند. آنان معتقدند در این شب، حتما باید برنج پخته شود. در شب یلدا زنان از تخم کدو، هندوانه، پسته، بادام، فندق، کشمش، گردو و غیره برای تزیین سفره استفاده می کنند. کیک، شیرینی و حلوا از جمله تدارکات زنان مازندرانی برای شب چله شو می باشد. در این شب دختران مجرد با روبند به در خانه ها می روند و تقاضای تنقلات می کنند، اگر کسی دختران را نشناسد، آنان به حاجت خود می رسند. از جمله مواد غذایی مرسوم بر سر سفره مازندرانی ها برای شب چله، ماست و هندوانه است. بزرگان در این شب قرآن را باز می کنند و صفحاتی از آن را تلاوت می کنند.

از جمله کارهایی که ایرانیان و همچنین مازندرانی ها در شب چله شو انجام می دهند: روشن کردن آتش و پریدن از روی آن، قصه خوانی و بیان خاطرات گذشته در شب یلدا، گرفتن فال حافظ و خواندن اشعار حافظ در شب یلدا، چیدن سفره شب یلدا و تهیه میوه های شگون دار برای شب یلدا مانند: هندوانه، انار، کدو حلوایی، لبو، خرمالو و غیره  می باشد. در چنین شبی همه اعضای خانواده دور هم جمع می شوند و با محفلی گرم، شب را به صبح می رسانند.

گردشگران در مراسم چله شو :

گردشگرانی که از شهر های دیگر برای شرکت در مراسم چله شو به استان مازندران سفر می کنند، می توانند برای اقامت خود در شهر های مختلف مازندران اقدام به اجاره ویلا استخردار ارزان شمال و اجاره ویلا استخردار مازندران نمایند. همچنین این عزیزان با اطلاع از قیمت اجاره ویلا استخردار در شمال، می توانند گزینه های مناسب تری را برای اقامت پیدا کنند.  شما عزیزان می توانید مهمان شب یلدا  اهالی مازندران باشید. امیدواریم تجربه ای زیبا و خاطره انگیز از شب یلدا در استان مازندران برای شما رقم بخورد.

شب یلدا و فال حافظ

سوالات متداول:

پیشینه تاریخی چله شو به چه دورانی باز می گردد؟ پیشینه این شب از نظر باستان شناسان و تاریخ نویسان و  براساس کشف ظروف حکاکی شده با نقش حیوانات ماه ها، به حدود هفت هزار سال پیش باز می گردد.

یکی از رسومات مازندرانی ها در شب یلدا چه می باشد؟ آوردن یک بره سفید به درون خانه؛ زیرا اعتقاد دارند این کار شگون دارد و خوش یمن است.

مازندرانی ها از چه میوه هایی بر سر سفره شب یلدا استفاده می کنند؟ آنان از انار، هندوانه، کدو حلوایی، پرتقال و ازگیل برای سفره شب یلدا استفاده می کنند.