آرامگاه ستی فاطمه

آرامگاه ستی فاطمه

شهر اصفهان با توجه به آثار تاریخی و باستانی به جا مانده در آن که به عنوان آثار ارزشمند برای ایران به شمار می‌روند، مسلم است که از یک تاریخ کهن و غنی برخوردار است. اما آنچه که علاوه بر تاریخ آثار بازمانده و جذابیت معماری این جاذبه‌ها، توجه گردشگران را به خود جلب کرده است، تلفیق تاریخ ایرانی و ارزش‌های اسلامی در آثار این شهر است.

به بیان دیگر می‌توان گفت وجود بناهایی که ریشه دینی مذهبی دارند در میان آثار تاریخی اصیل ایرانی بسیار جذاب است و گردشگران را مشتاق به بازدید از این مکان‌ها کرده است. یکی از آثاری که به عنوان یک مکان مقدس از آن یاد می‌شود و در کنار جنبه تاریخی، جنبه دینی مذهبی نیز دارد، آرامگاه ستی فاطمه است. البته برخی از این آرامگاه تحت عنوان مقبره شاهزادگان صفوی نیز یاد می‌کنند.

معرفی آرامگاه ستی فاطمه

آرامگاه ستی فاطمه یه عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر اصفهان به شمار می‌رود که متأسفانه در گروه برخی از آثار تاریخی قرار می‌گیرد که کمتر دیده شده‌اند. آرامگاه ستی فاطمه که احتمالاً در اصل سیدتی فاطمه بوده است و امروزه به این نام شناخته شده است، در بخش جنوبی یک گورستان قرار دارد. این گورستان به گفته برخی افراد مربوط به دوران پادشاهی صفویان است و امروزه نیز آثار چندانی از آن باقی نمانده است.

البته با توجه به گمانه زنی برخی محققان، وسعت این گورستان بسیار زیاد بوده است. همچنین در مجاورت آرامگاه ستی فاطمه، یک بقعه قرار دارد که قدمت آن نیز به صدها سال قبل و زمان حکومت صفویان بازمی‌گردد. در این بقعه نیز چند تن از شاهزادگان دوره صفویه که به قتل رسیده بودند دفن شده‌اند و همچنین یکی از این مقبره‌ها متعلق به یکی از سرداران شاه عباس است.

(نمایی از محوطه بیرونی آرامگاه ستی فاطمه)

لازم به ذکر است که آرامگاه ستی فاطمه در مدت زمانی که افغان‌ها در طی یک جنگ به اصفهان حمله کرده بوند، تخریب شد و تا دوران حکومت قاجاریان به همان صورت و در قالب یک قبرستان دور افتاده باقی ماند. این وضعیت تا زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار ادامه یافت و سپس به دستور وی، این آرامگاه بازسازی شد. بازسازی آرامگاه ستی فاطمه به شخصی به نام محمد علی خان که از اقوام محمد حسین صدر اصفهانی بود، مرمت شده است.

تاریخچه آرامگاه ستی فاطمه

اصلی‌ترین قسمت این بنا در زمان پادشاهی شاه عباس دوم بنا نهاده شده است. جالب است بدانید که بر روی کتیبه‌ای که در این بقعه وجود دارد، نوشته‌هایی به صورت حک شده دیده می‌شود. این نوشته به خط شخصی به نام محمدرضا امامی بوده است و در تاریخ 1067 حکاکی آن صورت گرفته است. تمامی این موارد نشان دهنده این است که این بقعه از قدمتی چند صد ساله برخوردار است.

ستی فاطمه کیست؟

ستی فاطمه که در اصل نام وی بی بی فاطمه خاتون بوده است، فرزند یکی از عالمان پرآوازه دینی در قرن 9 هجری قمری بوده است. وی در زمان خود کارهای خیر بسیاری کرده بود و از این جهت، به عنوان یک شخصیت بزرگوار و خیر شناخته می‌شد. ازجمله کارهای خیر ستی فاطمه می‌توان به بنا نهادن ساختمان‌های عام المنفعه به همراه همسرش امیر جلال الدین چقماق شامی اشاره کرد.

اهالی اصفهان بر این باورند که ستی فاطمه در اصل فاطمه صغری بوده است و دختر امام موسی بن جعفر بوده است. البته در کتب نسب شناسی نیز این طور ذکر شده است که امام کاظم دو دختر به نام‌های فاطمه کبری و فاطمه صغری داشته است که به ترتیب در قم و اصفهان به خاک سپرده شده‌اند.

معماری آرامگاه ستی فاطمه

زیر بنای کلی آرامگاه ستی فاطمه 500 متر مربع است و از یک صحن 2000 متر مربعی نیز برخوردار است. ضریح این مقبره از جنس چوب ساخته شده است. جنس گنبدی که در قسمت سقف این آرامگاه قرار گرفته است خشت و گل است که ارتفاع آن نیز به 9 متر می‌رسد. همچنین در دیواره‌های این آرامگاه گچ‌بری و مقرنس‌کاری‌های بسیار زیبایی به چشم می‌خورد که منحصر به فرد است. در کناره‌های گنبد نیز نوشته‌هایی به خط نستعلیق در یک زمینه به رنگ لاجوردی نوشته شده‌اند که مربوط به سال 1242 هجری قمری است.

(قسمتی از گنبد آرامگاه ستی فاطمه)

روی تمامی قبرها سنگ‌های مرمر بسیار نفیس و یکپارچه قرار گرفته‌اند. بر روی این سنگ‌ها نیز طراحی‌ها و نقوش مختلفی وجود دارد. علاوه بر این موارد، اشعار و برخی کتیبه‌ها نیز در این مقبره به چشم می‌خورند که نوشته‌های آن‌ها  با خط نستعلیق است. این خط نستعلیق اثر یکی از خوشنویسان و هنرمندان بسیار پرآوازه ایرانی است که به عنوان یکی از پرکارترین خطاط‌های دوران حکومت صفویه بوده است. این هنرمند که محمدرضا امامی نام دارد، در سال 1401 هجری قمری این آثار هنری را خلق کرده است.

وضعیت کنونی آرامگاه ستی فاطمه

شرایط کنونی آرامگاه ستی فاطمه به وضوح یک غفلت تاریخی عمیق را به نمایش گذاشته است. چراکه حجم بزرگی از کابل و سیم و برخی سنگ‌های تاریخی در اطراف این آرامگاه به چشم می‌خورند. این موارد از میان قسمت‌هایی که به صورت مشبک هستند، به صورت کامل نمایان هستند. ورودی مقبره یک در چوبی کهنه را شمال می‌شود که یک قفل بزرگ دارد. با توجه به اینکه یک سیستم صوتی در این مقبره قرار گرفته است می‌توان به این موضوع پی برد که تنها در شرایط الزام این قفل باز می‌شود.

(ورودی آرامگاه ستی فاطمه)

بازدید از آرامگاه ستی فاطمه

آرامگاه ستی فاطمه درواقع یک مجموعه به شمار می‌رود که در آن فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی انجام می‌شود. اما بازدید عموم از این مجموعه برای عموم آزاد است و به منظور ورود و بازدید از آن، گردشگران ملزم به پرداخت هزینه نیستند. این آرامگاه در محله چارسوی کوچک و خیابان کاشانی واقع شده است.

پرسش‌های متداول

برای سفر به شهر اصفهان و بازدید از آرامگاه ستی فاطمه چه مواردی لازم است؟

قبل از سفر کردن به این شهر لازم است سایت اجاره سوئیت اصفهان بررسی شود و سپس رزرو اقامتگاه اصفهان انجام شود تا بتوان سفر آرامی را تجربه کرد.

آیا اجاره ویلا اصفهان در نزدیکی آرامگاه ستی فاطمه امکان پذیر است؟

بله؛ شما می‌توانید با بررسی آدرس‌های موجود در سایت، محدوده‌هایی را که فاصله آن‌ها با این آرامگاه کمتر است انتخاب کنید.