قلعه صلصال لیسار- دژی بر فراز تالش

استان گیلان به دلیل موقعیت استراتژیک همواره مورد دستخوش حملات دشمنان بوده است. اما کوه های البرز همچون سپری تا حدی آنان را در این امر ناکام گذاشته است. بر فراز کوه های البرز پادشاهان قلعه ها و دژهای محکمی برپا می‌کردند که آنها را از هجوم دشمنان محافظت می کرده است. یکی از این قلعه های به جای مانده که قدمت آن به 1000 سال پیش می رسد، قلعه لیسار یا قلعه صلصال در منطقه تالش است که به دلیل نزدیکی به دریا، ساختار معماری محکم و آب و هوای مطبوع مورد توجه پادشاهان دوران مختلف بوده است.

قلعه صلصال

 قلعه صلصال همچون دژی محکم به ابعاد 40 در 50 متر مربع در ارتفاع ۱۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و یکی از قلعه های به جای مانده از دوران بعد از اسلام است که قدمت آن به دوران سلجوقی می رسد. این قلعه در دوران اسماعیلیان در اوج شکوفایی خود قرار داشته است. اکنون قلعه صلصال و چشم‌ انداز دیدنی آن از روستای قلعه دوش و همین طور آب و هوای مطبوع و شالیزارها و باغ های سرسبزی که اطراف قلعه را احاطه کرده اند آن را به یکی از جاذبه های گردشگری تالش تبدیل کرده است. همچنین وجود چشمه ها و رودخانه های متعدد به زیبایی منطقه افزوده است. از جمله رودخانه های مهم آن هره دشت و قلعه بین است. از چشمه های نزدیک این قلعه نیز می توان به آقا بلاغی در قسمت جنوب شرقی و دیگری حاج آقا بلاغی اشاره کرد.

نمای قلعه صلصال

وجه تسمیه قلعه صلصال

 قلعه لیسار که به آن صلصال و یا سلسال نیز می گویند دارای چند وجه تسمیه است. از جمله آن می توان به سلسال اشاره کرد که به معنی گل خشکیده ورز داده شده سفالگری است. نام دیگر این قلعه که صلصال نام دارد به معنای آب خنک و گوارا است که به دلیل وجود آب انبار در این قلعه می‌توان این نام را برای آن مرتبط دانست.

 معماری قلعه صلصال 

 قلعه سلسال به صورت یک قلعه استراتژیک بر فراز یک تپه منفرد به ارتفاع ۸۰ متر قرار گرفته و دید ۳۶۰ درجه به سراسر اراضی اطراف دارد. قلعه صلصال از دو بخش خارجی و داخلی تشکیل شده است: بخش خارجی محوطه وسیعی است که توسط دیوارهای سنگی از زمین های اطراف جدا شده است. بخش داخلی نیز شامل اقامتگاه فرمانروا، آب انبار، ارگ قلعه، درگاه ورودی و سرویس بهداشتی است.

ملات به کار رفته در ساخت قلعه صلصال سنگ لاشه و ساروج است که موجب استحکام و پایداری حیرت انگیز این قلعه از زمان ‌های قدیم شده است. با این حال به دلیل آب و هوای مرطوب و بارندگی منطقه بخش‌ هایی از این قلعه فرو ریخته است، اما آنچه که باقی مانده از جذابیت این قلعه و مناظر اطرف آن نمی‌کاهد.

 ورودی قلعه صلصال در قسمت شرقی این سازه قرار دارد و دارای طاقی هلالی شکل به ارتفاع سه و نیم متر است.

از دیگر بخش های این قلعه ارگ قلعه است که امروزه تنها بقایای دیوارهای آن به جا مانده است. این ارگ به شکل مربع و در ابعاد ۱۰ ۱۰ ساخته شده که چهار کنج آن دارای برج های توپر است و دید همه جانبه ای به چشم اندازهای اطراف قلعه دارد.

 بخش دیگر قلعه صلصال که باعث اعتبار بیشتر به قلعه شده و همچنین یکی از علل نامگذاری آن نیز می‌تواند باشد وجود آب انبار قلعه در قسمت شرقی قلعه است. طول این آب انبار ۵ متر و عرض آن ۳ متر است. به گفته اهالی این منطقه تا چند سال پیش نیز از آب انبار این قلعه استفاده می کردند. اما به دلیل استخراج بیش از حد آب به وسیله پمپ آب این انبار اکنون خشک شده است.

قلعه صلصال

از بالای قلعه می توان نمای زیبایی از مناظر اطراف به همراه، شالیزارها، باغ ها رودخانه ها و نوار ساحل نیلگون خزر و روستای قلعه دوش را تماشا کرد. به گفته محققان قدمت این روستا به ۵۰۰ سال پیش می‌رسد. از صنایع دستی روستای قلعه دوش می توان به شال و جوراب بافی اشاره کرد.

چگونه به قلعه لیسار برسیم؟

به استان گیلان که برسید، پس از پیشروی به سمت غرب و رسیدن به تالش و آستارا در ۲۰ کیلومتری شهر تالش به شهر لیسار می رسید. این دژ تاریخی در قسمت جنوبی شهر لیسار و در جوار روستای قلعه دوش قرار دارد.

جاذبه های اطراف قلعه صلصال

شهر لیسار به دلیل برخورداری از سواحل زیبا، آب و هوای مطبوع و جنگل های هیرکانی همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است.  شهر لیسار علاوه بر قلعه صلصال دارای جاذبه های گردشگری منحصر به فرد دیگری نیز هست. از جمله این جاذبه ها روستای زیبای ییلاقی سوباتان است که در ۲۲ کیلومتری قلعه واقع شده است و با برخورداری از آبشار، دریاچه و پارک جاذبه ای در خور توجه است. همچنین ساحل مروارید لیسار از امکاناتی مانند شنای بانوان، دوش آب، آلاچیق، سرویس بهداشتی و غیر برخوردار است.

ییلاق سوباتان

کجا اقامت کنیم؟

برای بازدید از این قلعه و اقامت در منطقه خوش آب و هوای آن می توانید از امکانات اجاره ویلا در شمال استفاده کنید.

غذای سنتی تالش- آش تالشی

در سفر به گیلان هم از جاذبه های دیدنی، مناطق سرسبز، رودخانه ها تالاب ها لذت ببرید و هم با چشیدن غذاهای سنتی و لذیذ آن لذت سفر خود را چند برابر کنید. یکی از غذاهای سنتی تالشی، آش تالشی است که چشیدن آن در طبیعت واقعاً بسیار دلچسب است. مواد تشکیل دهنده این آش لوبیا، گندم، پوست کنده کوبیده شده، سبزیجاتی مانند گشنیز، سیر، نعنا، پونه و سیب زمینی است.