گورستان تاریخی سفید چاه در مازندران

آشنایی با گورستان تاریخی سفید چاه در مازندران

به طور حتم در هنگام سفر به شهر زیبای مازندران از مکان‌های گردشگری بسیاری دیدن کردید، اما کمتر کسی پیدا می‌شود که زمان بازدید از مکان‌های مختلف یک شهر، بازدید از یک گورستان قدیمی را انتخاب کند، درست است؟! مکان گردشگری که امروز می‌خواهم در موردش توضیحاتی را خدمت شما ارائه دهم تا حدودی عجیب به نظر می‌رسد! در این موضوع شکی نیست که دوست دارید در هنگام سفر از دریا، جنگل و سایر مناطق سرسبز یک شهر و روستا دیدن کنید برای همین ممکن است معرفی این گورستان تاریخی برایتان کمی عجیب به نظر برسد.

اما اگر خواهان بازدید از یک مکان تاریخی و جذاب هستید می‌توانید بازدید از گورستان تاریخی سفید چاه را در لیست مکان‌های گردشگری شهر مازندران قرار دهید. در خصوص توضیح در مورد این مکان گردشگری می‌توان در مورد ساخت این مکان توضیحاتی را ارائه داد. ساخت این گورستان به دوران تیموریان بر می‌گردد و در شهرستان زیبای بهشهر واقع شده است. از آنجایی که این گورستان یک آثار باستانی به شمار می‌رود به همین دلیل در اسفند ماه سال 1381 نام آن در لیست آثار ملی به ثبت رسید.

این گورستان که نام دیگرش گورستان سپید است بیش از هزار سال قدمت دارد و به عنوان اولین قبرستان مسلمانان در کشور ایران به حساب می‌آید. این گورستان را به عنوان یکی از اسرارآمیزترین گورستان می‌شناسند اما می‌خواهید دلیل آن را بدانید؟ پس با من همراه باشید تا تجربه خودم از این بازدید را در اختیارتان قرار دهم، شاید شما هم پس از شنیدن تفاسیر در خصوص این گورستان علاقه مند به بازدید از آن شدید.

محل قرارگیری گورستان تاریخی سفید چاه

اگر قصد دارید زمان سفر با وسیله شخصی از این گورستان دیدن کنید باید پس از رسیدن به شهرستان بهشهر به دل جنگل رفته و وارد بخش "یانه سر" شوید. پس از گذر از این مسیر باید 20 کیلومتر که به صورت پیچ در پیچ هست را رد کنید که خوشبختانه به صورت آسفالت هست برای همین نگران لاستیک‌های خودرو خودتان نباشید! زمانی که این مسیر را پشت سر گذاشتید به گلوگاه روستایی به نام نیالا می‌رسید، در حاشیه این جاده می‌توانید سفید چاه را به چشم ببینید.

دیدگاه مردم در خصوص قبرستان سفید چاه

همان‌طور که گفتم این قبرستان در یکی از شمالی‌ترین مناطق کشور ایران و در شهرستان بهشهر قرار گرفته است. زمانی که یکی از ساکنان این شهر و شهرستان‌های اطراف آن فوت می‌کند، آن فرد را به این گورستان می‌آورند تا در این گورستان دفن شود، اما می‌دانید برای چه این کار را می‌کنند؟ براساس باور و عقیده‌هایی که مردم این خطه دارند از آنجایی که خاک این گورستان حالت سفیدی دارد به همین دلیل می‌تواند از پوسیده شدن اجساد جلوگیری کند!

به همین دلیل این گورستان جزو پرطرفدارترین مکان‌ها برای دفن افراد محلی این شهرستان است و هر ساله به ابعاد آن اضافه می‌شود و مردگان از مناطق مختلف در این بخش دفن می‌شوند. دلیل پرطرفدار بودن این گورستان را پیش‌تر برایتان گفتم که به دلیل خاک سفید این گورستان و همین تفاوتی که خاک این بخش نسبت به گورستان‌های دیگر دارد، باور مردم بدین صورت است که مردگانشان بدون هیچ تغییری در دل خاک دفن می‌شوند.

یکی دیگر از تفاوت‌هایی که این گورستان نسبت به بسیاری از گورستان‌های دیگر در داخل کشور دارد قرار گیری سنگ قبرهای این گورستان است به گونه‌ای که در هنگام بازدید به طور قطع به یقین با آن مواجه خواهید شد. اصولا در گورستان‌های دیگر سنگ قبرها به صورت افقی بر روی گور قرار گرفته می‌شود اما در این گورستان سنگ قبرها به صورت افقی بر روی گور واقع شده است!

علاوه بر این، حکاکی‌های موجود بر روی این سنگ قبرها به گونه‌ای بوده که متناسب با شغل افراد دفن شده و یا جنسیت و سایر موارد شخصی دیگر انجام می‌شده است. به عنوان مثال در قسمت بالایی سنگ قبر آقایان شکل شانه دو سر طراحی شده و برای بانوان شانه یک سر طراحی شده که نشان از جنسیت افراد دفن شده در آن بخش است. البته در حال حاضر دیگر سنگ تراشی‌های این گورستان به مانند گذشته انجام نمی‌شود و افرادی که به تازگی در این محل دفن می‌شوند دارای سنگ قبرهایی با جزئیات سنگ قبرهای دیگر هستند.

چرا به این گورستان سفید چاه می‌گویند؟

زمان بازدید وقتی در خصوص علت سفیدی این خاک سوال پرسیدم گفتند بر روی خاک این منطقه تحقیقاتی اعمال شده و گفته شده که این خاک دارای آهک بسیار بالایی است و همین امر باعث شده تا این خاک متمایل به رنگ سفید باشد. به دلیل وجود این نوع خاک آهکی نیز اجسادی که در این گورستان دفن می‌شوند عمل پوسیده شدنشان با تاخیر انجام می‌شود و به همین دلیل مردم این منطقه علاقه‌مند به دفن عزیزان خود در این گورستان هستند.

دلیل نامگذاری این گورستان نیز کاملا مشخص است که به دلیل وجود خاک متمایل به رنگ سفیدی که در این گورستان قرار دارد نام آن را گورستان سپید یا گورستان سفید چاه قرار دادند.

سرشناس‌ترین افراد مدفون شده در گورستان سپید

از جمله مهم‌ترین افرادی که در این گورستان دفن شدند می‌توان به 3 نواده امام موسی بن جعفر اشاره کرد که به نام‌های ابراهیم، منصور و عبدالرحمان هستند. نوادگان این امام از ظلم و جوری که خلفای آن زمان به آنها تحمیل می‌کردند فراری گشته و در این بخش ماندگار شدند و در نهایت نیز پس از فوت‌شان در این گورستان دفن شدند. در کنار نوادگان امام موسی بن جعفر چند تن از سادات نیز در این گورستان دفن شدند که زمانی در این بخش حکومت می‌کردند. قبر فردی به نام ملک بادله که زمانی حاکم شمال بود نیز در این بخش قرار دارد.

ضریح امامزاده موجود در این گورستان به صورت چوبی بوده و طراحی بیرون این آرامگاه به رنگی نقره‌ای انجام شده که اگر از نزدیک این آرامگاه را مشاهده کنید متوجه کنده‌کاری‌هایی بر روی آن می‌شوید که قدمت آن به بیش از 800 سال پیش بر می‌گردد.

این گورستان بدون تعطیلی بوده و در تمامی ساعات شبانه روز باز است اما از آنجایی که هیچ کس در هنگام شب از یک گورستان بازدید نمی‌کند به همین دلیل می‌توانید در تمامی روزها و در ساعات صبح و ظهر از این گورستان تاریخی و اسرارآمیز دیدن کنید و از حکاکی‌ها و شگفتی‌های این گورستان بازدید به عمل آورید. مطمئن باشید شگفتی‌های موجود در آن و حکاکی‌های جالبی که بر روی سنگ قبرهای این گورستان قرار دارد شما را شگفت زده خواهد کرد.