پل کله؛ از کهن‌ترین پل‌های مورد استفاده امروز

پل کله؛ از کهن‌ترین پل‌های مورد استفاده امروز

با توجه به وجود زاینده رود در استان اصفهان و عبور این رودخانه از بخش‌های مختلف شهر اصفهان و حتی شهرهای اطراف آن، بدیهی است که مسیر این رودخانه از پل‌هایی نیز با کاربری‌های مختلف برخوردار باشد. یکی از پل‌هایی که بر روی روخانه زاینده رود وجود دارد و به سبب وجود آن ارتباط دو روستای نوگوران ومدیسه برقرار شده است، پل کله نام دارد. این پل در واقع یک اثر تاریخی است و بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیقات و پژوهش‌های محققان و مورخان، قدمت این پل به زمان حکومت صفویان بازمی‌گردد.

محل قرار گرفتن این پل در شهرستان لنجان استان اصفهان واقع شده است که در 35 کیلومتری شهر اصفهان و در سمت غرب آن قرار دارد. پل کله از 98 متر طول، 6 متر عرض و تعداد 11 دهنه برخوردار است. در ساخت این پل مصالحی همچون آجر، ساروج و سنگ مورد استفاده قرار گرفته است و موجب استحکام بخشی به پل شده است. پل کله با توجه به وجود  طبیعت سرسبز و باغ‌ها و بیشه‌زارهای اطراف این پل، به عنوان یکی از تفرجگاه‌های اصلی مردم اصفهان و حتی مسافرانی که از این مسیر عبور می‌کنند، به شمار می‌رود.

معرفی پل کله

پل کله اصفهان

پل کله نام یک پل در استان اصفهان است که در محدوده شهرستان لنجان و نزدیک به روستایی به نام پل کله قرار گرفته است. همچنین پل کله را می‌توان یک همسایه در مجاورت بزرگراه شهرکرد به اصفهان دانست که می‌تواند دو روستای مدیسه و نوگوران را به هم وصل کند. در حالت کلی می‌توان پل کله را به عنوان یکی از جاذبه‌های دیدنی زرین شهر اصفهان به حساب آورد. لازم به ذکر است که این پل در تاریخ بیست و سوم شهریور ماه سال 1382 با شماره 10238 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

وجه تسمیه پل کله

کثرت استعمال یکی از مهم‌ترین مواردی است که می‌تواند تغییر نام‌ها را تا حدودی در پی داشته باشد و یا موجب ایجاد برخی تحولات در واژگان شود. این موضوع برای تمام اسامی و به خصوص اسامی بناهای قدیمی و تاریخی کاملاً صادق خواهد بود. با توجه به اسناد موجود تاریخی، پل کله نیز از این قاعده مستثنی نیست. چراکه این پل در گذشته با نام پل قلعه شهرت داشته است و افراد آن را به همین نام می‌شناختند.

اما عواملی همچون گذر زمان و کثرت استعمال سبب شده‌اند تا این کلمه رفته رفته دچار تغییر شکل شده  و به پل کله تبدیل شود. البته لازم به ذکر است که یک تعبیر دیگر نیز برای وجه تسمیه این پل وجود دارد. به این صورت که برخی بر این باورند که پل کله از فوران آب در شرایط پر آبی رودخانه برگرفته شده است. چراکه در زمان پر آب شدن رودخانه، آب در این بخش کله می‌زند و این موضوع سبب شده است تا نام پل کله بر این پل گذاشته شود.

تاریخچه پل کله

فضای پل کله

دوران حکومت  صفویان را می‌توان به عنوان دوران اوج و شکوه شهر اصفهان دانست. چراکه در این دوره، اصفهان به عنوان پایتخت حکومت انتخاب شد و این موضوع، بنا نهادن سازه‌های بسیار زیبایی را در پی داشت که برخی از آن‌ها نیز تا به امروز به جای مانده‌اند و به عنوان آثار تاریخی مورد بازدید عموم قرار می‌گیرند. یکی از ابن بناها را می‌توان پل کله دانست.

این پل در زمان سلطنت صفویان در ایران، به دستور شاه عباس اول صفوی بنا نهاده شد. احداث این پل را می‌توان در راستای انجام اقدامات لازم برای نوسازی مسیرهای ارتباطی قدیمی میان مناطق بختیاری و خوزستان دانست. همچنین هدف دیگر از احداث این پل تسهیل امور حمل و نقل و هموار کردن مسیرهای کهن لنجان در حاشیه شمالی زاینده رود بوده است که آن را به غرب شهر اصفهان مرتبط می‌ساخت.

تفرجگاه پل کله

پل کله به عنوان یک اثر تاریخی همانند سایر آثار باستانی بارها به دلایل متفاوت، بارها مورد آسیب قرار گرفته است و حتی قسمت‌هایی از آن تخریب شده‌اند. اما به علت ارزش بالای آثار تاریخی، همواره اقداماتی برای بازسازی و ترمیم این آثار صورت گرفته است تا خرابی در بخش‌های دیگر اثر توسعه پیدا نکند. پل کله نیز از این قاعده مستثنی نیست و بارها و بارها مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است.

این پل در گذشته به عنوان یک مسیر عبور از اصفهان به شهرکرد بوده است که مردم اصفهان و سایر  نقاط آن را به عنوان یک منطقه گردشگری مورد استفاده قرار می‌دادند و به منظور گردش و تفریح به آن جا می‌رفتند. امروزه نیز این پل موجبات ارتباط میان شهرهای لنجان با شهرکرد و استان چهار محال و بختیاری را فراهم کرده است. لازم به ذکر است که در گذشته این پل در قالب محلی برای اتراق و استراحت اشتران در مسیر اصفهان به شهرکرد مورد استفاده قرار می‌گرفت.

سرسبزی‌های اطراف پل کله

خطر تخریب پل کله

هرچند که تا کنون پل کله بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است؛ اما امروزه به علت کم توجهی به این پل قدیمی، این اثر تاریخی روز به روز به تخریب نزدیک‌تر می‌شود. تأثیر بازسازی‌های غیر اصولی قبلی را نیز نمی‌توان در رسیدن به چنین شرایطی نادیده گرفت.

چراکه این پل در سال 1300 بر اثر سیل دچار آسیب شد و مردم محلی به صورت غیراصولی آن را مرمت کردند. البته در سال1353 نیز برخی مرمت‌ها بر روی این پل انجام گرفت و  تا سال 1363 این پل به عنوان یک مسیر ارتباطی مورد استفاده قرار می‌گرفت. امروزه نیز عدم رسیدگی و عبور خودروهای سبک و سنگین، حیات این پل را تهدید می‌کند.

بهترین فصل برای رفتن به پل کله

فصل تابستان با توجه به نوع آب و هوای این منطقه برای سفر به آن توصیه نمی‌شود. اما بهار فصلی است که می‌توانید با سفر به اصفهان و بازدید از جاذبه‌های آن در این فصل، یک خاطره به یاد ماندنی را تجربه کنید.

پرسش‌های متداول

آیا می‌توان رزرو اقامتگاه اصفهان را در نزدیکی پل کله انجام داد؟

با توجه به اینکه این بنا در خارج از شهر قرار دارد، بهتر است به منطور یافتن اقامتگاه‌هایی در حوالی آن، به سایت اجاره سوئیت اصفهان مراجعه کنید.