قلعه قهقهه مشگین شهر؛ جاذبه اصیل و البته مخوف توریستی

قلعه قهقهه مشگین شهر؛ جاذبه اصیل و البته مخوف توریستی

بلندای قلعه قهقهه مشگین شهر

یکی از جاذبه ‌های تاریخی و توریستی استان اردبیل، با نام قلعه قهقهه شناخته شده است که در شهرستان مشگین شهر واقع شده است. این قلعه از جاذبه‌ های باستانی برجسته در مشگین شهر به شمار می ‌رود که در منابع تاریخی نیز از اهمیت و اصالت قابل توجهی برخوردار است.

هر چند که برخی افراد قدمت قلعه قهقهه مشگین شهر را به زمان حکومت صفویان در ایران نسبت می ‌دهند؛ اما در واقع عمر قلعه نام برده شده بیشتر از این مقدار است و به عنوان یکی از زندان ‌های مخوف تاریخی و بسیار قدیمی محسوب می ‌شود. افراد بومی و ترک ‌های ایران از این قلعه با نام قاه ‌قاه قالاسی نیز یاد می‌ کنند.

آنچه که در این مطلب خواهید خواند:

معرفی قلعه قهقهه مشگین شهر

قلعه قهقهه مشگین شهر در کجا واقع شده است؟

پیشینه تاریخی قلعه قهقهه مشگین شهر

وجه تسمیه قلعه قهقهه مشگین شهر

سبک معماری به کار رفته در قلعه قهقهه مشگین شهر

بهترین زمان بازدید از قلعه قهقهه مشگین شهر چه زمانی است؟

معرفی قلعه قهقهه مشگین شهر

دیواره‌ های قلعه قهقهه مشگین شهر

یکی از جاذبه ‌های برجسته و مهم استان اردبیل یک قلعه تاریخی است که در گذشته به عنوان یک زندان مخوف مورد استفاده قرار می ‌گرفت. این قلعه که با نام قهقهه شناخته شده است، در ارتفاعات شهرستان مشگین شهر استان اردبیل واقع شده است و یکی از نفوذناپذیرترین قلاع تاریخی به شمار می ‌رود. در گذشته این قلعه از یک موقعیت امنیتی برخوردار بوده است و به عنوان یک زندان مورد استفاده قرار می ‌گرفت.

البته لازم به ذکر است که در حکومت ‌های مختلف در طول تاریخ، این قلعه برای موارد گوناگون مورد استفاده قرار می‌ گرفت. اهمیت قلعه قهقهه مشگین شهر به اندازه ‌ای است که این قلعه در تاریخ 7 مهر سال 1381 با شماره 6192 در فهرستا آثار ملی ایران به ثبت رسید.

قلعه قهقهه مشگین شهر در کجا واقع شده است؟

اغلب افراد مشگین شهر و حتی استان اردبیل را با سرعین و آبگرم ‌های آن می ‌شناسند و از این جهت بازار اجاره ویلا سرعین در اغلب مواقع پر رونق است. اما در اطراف مشگین شهر جاذبه‌ های تاریخی و توریستی دیگری نیز وجود دارند که بازدید از آن ‌ها خالی از لطف نخواهد بود. یکی از این آثار باستانی، با نام قلعه قهقهه شناخته می ‌شود که در کیلومتر 85 بخش شمال شرقی شهرستان مشگین شهر و در حد فاصل بین روستاهای کنچوبه و قره آغاج کلان واقع شده است.

به منظور دسترسی به قلعه قهقهه لازم است جاده ‌ای را طی کنید که مشگین شهر را به پارس آباد متصل می‌ کند. پس از اینکه در این جاده از روستای کنکرلو رد شدید، در مسیر خود یک سه راهی را خواهید دید که سمت چپ آن، مسیری است که به قلعه قهقهه می ‌رسد.

فاصله سه راهی نام برده شده تا قلعه قهقهه در حدود 45 کیلومتر است که البته در مسیر نیز برخی تابلوهای راهنما شما را به سمت قلعه نام برده شده هدایت خواهند کرد. لازم به ذکر است که فقط می ‌توانید از سمت شمال شرقی قلعه وارد آن شوید.

پیشینه تاریخی قلعه قهقهه مشگین شهر

بر اساس مشاهدات تاریخی و همچنین اسناد و آثار باستانی، مشخص شده است که قدمت قلعه قهقهه مشگین شهر به زمان پیش از اسلام باز می ‌گردد. البته این قلعه در زمان بابک و همچنین حکومت صفویان در ایران نیز از اهمیت بسیاری برخوردار بود و در قالب یکی از مهم ‌ترین زندان ‌ها و خزانه سلطنتی مورد استفاده قرار می ‌گرفت.

جالب است بدانید چهره‌ های سیاسی مهم و برجسته در این قلعه زندانی شده بودند و بخشی از شهرت قلعه در تمام طول تاریخ نیز ریشه در همین موضوع دارد. قلعه قهقهه مشگین شهر در دوران مختلف تاریخ روزهای رنگارنگی را به خود دیده است و امروز نیز می‌ تواند روایتگر خوبی برای داستان‌ های تاریخی باشد. سفر به اردبیل و اجاره سوییت و آپارتمان در اردبیل یک فرصت فوق ‌العاده را برای بازدید از این قلعه به وجود می ‌آورد.

وجه تسمیه قلعه قهقهه مشگین شهر

معنی تحت اللفظی و لغوی قلعه قهقهه، خنده بلند و یا آواز کبک است که اگر از این زاویه وجه تسمیه قلعه را مورد بررسی قرار دهیم، متوجه خواهیم شد که احتمالاً موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد دلیل نامگذاری این منطقه است. چرا که در این منطقه بر اثر پدیده پژواک صداها تکرار می ‌شوند.

البته لازم به ذکر است که یک روایت دیگر در رابطه با قلعه قهقهه وجود دارد که بر اساس آن، فردی به نام احمد خان که امیر گیلان بوده است، در یک شعر از شاه طهماسب طلب بخشش کرده است و دربار شاه در پاسخ او شعری نوشته که در آن از لفظ قهقهه برای قلعه استفاده شده است.

مسیر قلعه قهقهه مشگین شهر

سبک معماری به کار رفته در قلعه قهقهه مشگین شهر

مصالحی که برای ساخت قلعه قهقهه مشگین شهر مورد استفاده قرار گرفته است عبارت ‌اند از: آجر، آهک و ملات گچ. همچنین در میان سنگ ‌های قلعه نام برده شده برخی حفره‌ ها به چشم می ‌خورند که به منظور ذخیره آب باران و برف مورد استفاده قرار می ‌گرفت. موقعیت جغرافیایی قلعه را می ‌توان در بالای یک تپه توصیف کرد که ارتفاع آن به حدود 300 متر رسیده است. همین موضوع سبب شده است که قلعه از یک حصار مستحکم برخوردار باشد که امکان نفوذ به آن را از بین ببرد.

درواقع ورود به قلعه نام برده شده بسیار دشوار است و فقط زمانی می ‌توان به آن دسترسی داشت و وارد آن شد که آب و هوا کاملاً مناسب باشد. مساحت قلعه قهقهه مشگین شهر به حدود 5 هکتار می ‌رسد و بخش جنوبی آن، از ارتفاع بیشتری در مقایسه به سایر قسمت ‌های قلعه برخوردار است. البته در این بخش در گذشته یک ساختمان وجود داشت که امروزه بر اثر تخریب، از بین رفته است.

بهترین زمان بازدید از قلعه قهقهه مشگین شهر چه زمانی است؟

قلعه قهقهه مشگین شهر در یکی از مناطق سردسیر کشور واقع شده است و از این جهت، بدیهی است که در فصل زمستان و یا ختی اواخر پاییز، بارش برف این منطقه را سفید پوش خواهد کرد. همچنین بارش ‌های پاییزی و بهاری نیز می ‌تواند ناهمواری ‌های رسیدن به قلعه را افزایش دهند و عملاً مانع ورود به قلعه شوند. لذا توصیه می ‌کنیم در فصل تابستان به این قلعه سفر کنید که البته در این فصل، با توجه به پیک سفر به اردبیل، باید افزایش هزینه اجاره سوئیت اردبیل را متحمل شوید.

سخن پایانی

قلعه قهقهه مشگین شهر یکی از جاذبه ‌های توریستی برجسته در استان اردبیل است که قدمت آن به زمان پیش از اسلام باز می‌ گردد. در واقع این قلعه در زمان پیش از اسلام بنا نهاده شد؛ اما در ادوار مختلف تاریخی با عناوین متفاوتی مورد استفاده قرار گرفت که از مهم ‌ترین این موارد، خزانه سلطنتی و زندان بوده است.

قلعه نام برده شده از اهمیت بالای تاریخی برخوردار است  لذا به عنوان یکی از آثار ملی شناخته می ‌شود. قلعه قهقهه بر روی یک تپه به ارتفاع 300 متر قرار دارد و این موضوع دسترسی و ورود به آن را در هوای بارانی و برفی عملاً غیر ممکن می ‌سازد. بنابراین باید در زمان‌های مناسب از لحاظ آب و هوایی از این قلعه دیدن کنید.

پرسش ‌های متداول

در بازدید از قلعه قهقهه مشگین شهر چه نکاتی را باید در نظر داشت؟

این قلعه در ارتفاع قرار دارد و هیچ امکاناتی در آن وجود ندارد. لذا بازدید از آن نیاز به پیاده ‌روی و کوه پ‌نوردی دارد و برای کودکان و سالمندان مناسب نیست.