تاریخچه استان مازندران

تاریخچه کوتاه استان مازندران

مردمان بومی مازندران قبل از ورود آریایی ها به این سرزمین، به شیوه چادر نشینی و گله داری زندگی می کردند. در تیره در میان آن های متمایز بوده اند، یکی تپورها، که طایفه ای جنگجو بوده و نام قدیم مازندران یعنی تبرستان نیز منسوب به این قوم است و دیگری آماردها که در اطراف آمل فعلی سکونت داشتند. واژه مازندران که از نظر جغرافیایی بخش بزرگی از تبرستان بوده است، در حوالی سده هفتم هجری قمری جانشین نام تبرستان شد. به نوشته مورخان، اولین شهر بان تبرستان آتوفرادات از خاندان اشکانی (پارتی) بوده است و در زمان ساسانیان، آل گشنسب و بعد از آن آل کیوس سو خراپیان یا آل زرمهر و آل قارن بر این سرزمین حکومت راندند.

گیل گیلانشاه، نخستین حکمران تبرستان در دوره اسلامی است. بعد از او پسرش دابویه، سلسله آل دابویه را بنیاد نهاد و سپس سلسله های پادوسبانی و قانونوندی و در نهایت سلسله باوندی در مازندران تحت فرمان خلفا و یا سلاطین دیگر حکومت کردند. در سال ۲۵۰ هجری قمری، علویان در تبرستان به قدرت رسیدند. از دیگر حکومت های مهم محلی، سادات مرعشی را میتوان نام برد که در قرن هشتم و نهم هجری قمری در این سرزمین فرمان راندند. در زمان شاه عباس اول صفوی حکومت های محلی از بین رفته و ایران زیر نظر حکومت مرکزی قرار گرفت.

پیشینه تاریخی مازندران مؤید آن است که جای جای این ملک، تجلی گاه تمدنی غنی از اسلاف هوشمند ما بوده و امروز، شناخت و حفظ این فرهنگ، وظیفه ای سترگ است که بر دوش نسل حاضر نهاده شده است.